Je innerlijke criticus is een deel van jou dat zich richt op verbetering. Hij is heel goed in het vergelijken van jou (of wat je maakt) met anderen. In wezen is dit een positieve kracht: een deel van jou dat jou probeert te helpen om beter te worden.

Het probleem is alleen dat je vaak niet doorhebt dat je innerlijke criticus spreekt. Meestal herken je het niet als een aparte stem, maar klinkt het alsof je gewoon tegen jezelf praat. Het is een stem die het goed bedoelt: hij vergelijkt jouw werk met dat van iemand anders en laat je zien wat je beter kunt doen. Omdat de stem zich richt op wat er beter kan, heb je vaak niet door dat het kritiek is, je denkt misschien wel dat het gewoon opbouwende feedback is.

De stem zal zich altijd richten op iets wat niet goed is en beter kan. Nooit zal hij zeggen: ‘hé, dat heb je goed gedaan, dat is het mooiste wat ik ooit gezien heb. Je hebt je echt ontwikkeld.’ Nee, deze stem richt zich altijd op wat beter kan en dit zal tot het einde van je leven zo zijn.

De innerlijke criticus gaat nog een stapje verder: hij plakt er een oordeel op: ‘je bent niet goed genoeg’, ‘je zult het nooit kunnen’, ‘is het je nou nog niet gelukt’?

Daarom is het belangrijk om te ontdekken wanneer jouw innerlijke criticus spreekt en wat hij zegt. Zie het als een aparte stem die het goed bedoelt, maar een negatieve uitwerking heeft.

Zo herken je je innerlijke criticus
Omdat deze stem zo verweven is in jou als persoon, is het soms lastig om deze stem te herkennen. Bepaalde gedachten wijzen er op dat je innerlijke criticus spreekt:

  1. Ik kan het toch niet.
  2. Het heeft geen zin om het te proberen.
  3. Niemand anders zal het mooi vinden
  4. Ik ben stom
  5. Ik ben het niet waard

Ook bepaalde emoties kunnen er op wijzen dat jouw innerlijke criticus aan het woord is. Boosheid, verdriet, frustratie en onmacht zijn allemaal indicatoren dat jouw innerlijke criticus jou tegenhoudt.

Als je plots geen zin meer hebt in een bepaald project, kan dat ook te maken hebben met je innerlijke criticus. Misschien heeft hij wel ver vooruit gekeken en bedacht dat het project toch niet zal lukken. Je ziet alleen nog maar bezwaren, die opgeworpen zijn door de innerlijke criticus.

Wil je op een andere manier leren omgaan met je innerlijke criticus? Dan is het belangrijk om deze gedachtes en gevoelens te herkennen.

Je kunt je ook meer richten op je innerlijke fan. Deze zal altijd het positieve zien van een situatie of van jou en benadrukken hoe goed je het doet. Als je af en toe contact hebt met deze stem, zal je makkelijker de kritiek van de innerlijke criticus aan kunnen horen, omdat je weet dat hij niet de enige is met een mening.